Η αλλαγή φορολογικής κατοικίας και μεταφορά του ΑΦΜ στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων εξωτερικού. Πλεονεκτήματα κάτοικου εξωτερικού και γιατί κάποιος πρέπει να κάνει τη διαδικασία. Σύνοψη εξελίξεων στα κυριότερα θέματα φορολογίας κατοίκων εξωτερικού. Επιστροφή στην Ελλάδα και υπαγωγή στις ρυθμίσεις με τα κίνητρα επαναπατρισμού και εναλλακτικής φορολόγησης.

Εξελίξεις σε θέματα φορολογίας κατοίκων εξωτερικού και μεταφοράς φορολογικής κατοικίας των τελευταίων ετών.

Σύζυγοι με διαφορετική φορολογική κατοικία.

Απόρριψη αιτήματος φορολογικής κατοικίας.

Διαδικασία αμοιβαίου διακανονισμού.

Ανταλλαγή πληροφοριών.

Πιθανές επιπτώσεις από τον Ν.4579/2018.

Αριθμός φορολογικής ταυτοποίησης.

Φορολογική κατοικία εν μέσω πανδημίας Covid-19.

Αναδρομική μεταβολή φορολογικής κατοικίας – Απόφαση ΣτΕ..

Ευνοϊκές διατάξεις εναλλακτικής φορολόγησης και κίνητρα επαναπατρισμού.

Φορολογική κατοικία.

Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος – ΣΑΔΦΕ..

Φορολογική κατοικία.

Μεταβολή φορολογικής κατοικίας, διαδικασία – δικαιολογητικά.

Πιθανοί λόγοι απόρριψης αιτήματος μεταβολής φορολογικής κατοικίας σε επίπεδο τοπικής Δ.Ο.Υ.

Πλεονεκτήματα αλλαγής φορολογικής κατοικίας.

Μειονεκτήματα (;)

Μπορείτε να διαβάσετε και συχνές ερωτήσεις απαντήσεις σχετικά με φορολογία κατοίκων εξωτερικού εδώ: https://www.kerdoforos.gr/κατοικος-εξωτερικου-ερωτησεις/

Η αλλαγή φορολογικής κατοικίας και μεταφορά του ΑΦΜ στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων εξωτερικού. Πλεονεκτήματα κάτοικου εξωτερικού και γιατί κάποιος πρέπει να κάνει τη διαδικασία. Σύνοψη εξελίξεων στα κυριότερα θέματα φορολογίας κατοίκων εξωτερικού. Επιστροφή στην Ελλάδα και υπαγωγή στις ρυθμίσεις με τα κίνητρα επαναπατρισμού και εναλλακτικής φορολόγησης.

Τα τελευταία χρόνια, η φορολογική διοίκηση έχει βγάλει πλήθος αποφάσεων που ρυθμίζουν θέματα φορολογίας κατοίκων εξωτερικού και τη διαδικασία μεταβολής φορολογικής κατοικίας. Το πλαίσιο έχει γίνει πιο αυστηρό σε σχέση με το παρελθόν, ακολουθώντας τα πρότυπα και τις οδηγίες του ΟΟΣΑ, ωστόσο έχουν λυθεί και κάποια σημαντικά προβλήματα.

Σε αυτό το άρθρο μας επιχειρούμε να κάνουμε μια σύνοψη των εξελίξεων σε θέματα φορολογίας κατοίκων εξωτερικού

Ας δούμε αναλυτικά τις εξελίξεις που έχουν διαμορφώσει το πλαίσιο της φορολογικής κατοικίας και τα κυριότερα θέματα φορολογίας που απασχολούν τους κατοίκους εξωτερικού.

Εξελίξεις σε θέματα φορολογίας κατοίκων εξωτερικού και μεταφοράς φορολογικής κατοικίας των τελευταίων ετών.

Σύζυγοι με διαφορετική φορολογική κατοικία

Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1201/2017 επιτρέπεται πια η ξεχωριστή φορολογική κατοικία μεταξύ συζύγων. Αυτό ήρθε να δώσει λύση σε ένα τεράστιο πρόβλημα που ταλαιπωρούσε για χρόνια τους φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού. Επίσης, θεσπίστηκε η δυνατότητα υποβολής χωριστών φορολογικών δηλώσεων από τους συζύγους εφόσον το επιθυμούν και το δηλώσουν σε σχετική εφαρμογή έως 28/02 κάθε έτους.

Απόρριψη αιτήματος φορολογικής κατοικίας

Η Δ.Ε.Δ. κρίθηκε αναρμόδια να κρίνει το αίτημα μεταβολής φορολογικής κατοικίας σε περίπτωση απόρριψης του από την τοπική εφορία. Στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί πια να ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή από τον φορολογούμενο. Αρμόδιο να κρίνει σχετικώς είναι με νέα απόφαση το αρμόδιο τριμελές διοικητικό πρωτοδικείο. Η Δ.Ε.Δ. στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά το Σ.τ.Ε., έχουν δικαιώσει περιπτώσεις που αρχικά είχαν απορριφθεί σε τοπικό επίπεδο και αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης μεταφοράς φορολογικής κατοικίας δεν μπορεί να ασκηθεί πια ενδικοφανής προσφυγή, αλλά θα πρέπει κάποιος να ακολουθήσει τη δικαστική οδό, αυξάνει τις πιθανότητες σε κάποιον φορολογούμενο να γίνει δεκτό το αίτημα του αφού συνεκτιμηθούν όλοι οι παράγοντες που προσδιορίζουν τη φορολογική κατοικία (μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του, κέντρου των ζωτικών συμφερόντων, οικονομικοί και προσωπικοί δεσμοί)

Διαδικασία αμοιβαίου διακανονισμού

Η φορολογική διοίκηση εξέδωσε την  απόφαση Α.1226/2020 με την οποία ρυθμίζονται ζητήματα που διέπουν τη Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού (ΔΑΔ), κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) που έχουν κυρωθεί από την Ελλάδα και είναι σε ισχύ. Δείτε την απόφαση εδώ: https://www.kerdoforos.gr/α1226διαδικασία-αμοιβαίου-διακανονισμο/

Ανταλλαγή πληροφοριών

Βρίσκεται σε εξέλιξη μια παγκόσμια προσπάθεια ελέγχου και περιορισμού της διεθνούς φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και μεταφορά φορολογητέας ύλης. Για το λόγο αυτό και με διακρατικές συμφωνίες που έχουν ήδη υπογραφεί καθώς και σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ, δημιουργήθηκε ένα σύστημα υποχρεωτικής, αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών με σκοπό τον εντοπισμό κεφαλαίων τα οποία δεν φορολογούνται ή δεν δηλώνονται στα κράτη στα οποία υπάγονται φορολογικά οι δικαιούχοι τους. Το σύστημα αυτό ονομάζεται CRS και έχουν ενταχθεί πολλές χώρες – ο αριθμός αυξάνει συνεχώς- μεταξύ των οποίων και όλες οι χώρες μέλη της Ε.Ε. Οι Η.Π.Α. δεν είναι μεταξύ των κρατών που έχουν ενταχθεί καθώς χρησιμοποιούν το σύστημα  FATCA Η Ελλάδα προχώρησε με τον Ν.4428/2016. Δείτε επίσης σχετικά εδώ https://www.kerdoforos.gr/α1160-αυτόματη-ανταλλαγή-πληροφοριών/

Πιθανές επιπτώσεις από τον Ν.4579/2018

Ήδη από το 2018 με τον Ν.4579/2018  είναι υποχρεωτική η καταγραφή και διαβίβαση από τους αερομεταφορείς των δεδομένων που περιέχονται στα ονομαστικά αρχεία επιβατών (Passenger Name Record- PNR). Όλα τα στοιχεία είναι διαθέσιμα στις αρμόδιες αρχές των κρατών και φυσικά θα είναι διαθέσιμα στα πλαίσια ανταλλαγής πληροφοριών σύμφωνα με διακρατικές συμφωνίες. Αυτό  γίνεται για σκοπούς πρόληψης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών και σοβαρών εγκλημάτων, ωστόσο είναι προφανές ότι τα στοιχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον από τις φορολογικές αρχές για να λύσουν ζητήματα φορολογικής κατοικίας και συγκεκριμένα για τη διερεύνηση της φυσικής παρουσίας και την κάλυψη του κριτηρίου των 183 ημερών.

Αριθμός φορολογικής ταυτοποίησης

Μία σημαντική αλλαγή είναι ότι οι κάτοικοι εξωτερικού κατά την επιβεβαίωση των στοιχείων τους, ζητείται πλέον να δηλώσουν εκτός απ’ τη χώρα φορολογικής κατοικίας, την πλήρη διεύθυνση μόνιμης κατοικίας τους στο εξωτερικό, όπως και τον αριθμό φορολογικής ταυτοποίησης στην αλλοδαπή. Αριθμός φορολογικής ταυτοποίησης μπορεί να είναι ο αντίστοιχος ΑΦΜ στην αλλοδαπή χώρα, ο αριθμός κοινωνικής ασφάλισης, ο αριθμός ταυτότητας ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο χρησιμοποιούν οι αλλοδαπές φορολογικές αρχές. Ο λόγος είναι προφανώς για να διευκολυνθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και διασταύρωσής τους με τις αντίστοιχες φορολογικές αρχές, στο πλαίσιο διακρατικών συμφωνιών που έχουν συναφθεί, με βάση το μοντέλο του Ο.Ο.Σ.Α και εφαρμόζονται ήδη από το 2016. Διαβάστε αναλυτικά εδώ https://www.kerdoforos.gr/κατοικοι-εξωτερικου-φορολογικη-δήλω/

Φορολογική κατοικία εν μέσω πανδημίας Covid-19

 Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πανδημία COVID-19 οδήγησε στη λήψη ειδικών μέτρων, τα οποία συνίστανται, ιδίως, σε επιβολή ταξιδιωτικών περιορισμών, υποχρεωτική παραμονή στην οικία, παροχή τηλεργασίας ή/και αναστολή των συμβάσεων εργασίας. Τα εν λόγω μέτρα θέτουν περιορισμούς που αφορούν στη φυσική παρουσία των ατόμων στον χώρο εργασίας τους και κατ΄ επέκταση, έχουν εγείρει ανησυχίες που σχετίζονται με την ενδεχόμενη επίδραση στο καθεστώς της φορολογικής κατοικίας φυσικών και νομικών προσώπων/οντοτήτων, αλλά και στη μόνιμη εγκατάσταση των επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.), βάσει ανάλυσης των κανόνων του διεθνούς συμβατικού πλαισίου και των ερμηνευτικών Σχολίων της Πρότυπης Σύμβασης του Ο.Ο.Σ.Α. (OECD Model Tax Convention on Income and on Capital, έκδοση 21ης Νοεμβρίου 2017, στο εξής: «Πρότυπη Σύμβαση»), εξέδωσε πρόσφατα γενικές κατευθύνσεις για την ερμηνεία τυχόν προκληθέντων φορολογικών ζητημάτων. Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.kerdoforos.gr/φορολογικη-κατοικια-και-covid-19/

 Αναδρομική μεταβολή φορολογικής κατοικίας – Απόφαση ΣτΕ

Παρόλο που υπάρχουν φορολογικές διατάξεις σε ισχύ ακόμα και σήμερα που προβλέπουν ότι εάν αποδειχθεί ότι ο φορολογούμενος είναι κάτοικος εξωτερικού και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θεωρείται κάτοικος Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερικής μας νομοθεσίας, είναι δυνατή η μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας από την τρέχουσα ημερομηνία, χωρίς την υποχρέωση να υποβληθούν, στη Δ.Ο.Υ. όπου ο φορολογούμενος εμφανίζεται ως κάτοικος Ελλάδας, δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με το εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης για τα έτη που απέδειξε ότι ήταν κάτοικος εξωτερικού.

Η υπ’ αριθ. 1627/2020 απόφασή του το ΣτΕ αναφέρει μεταξύ άλλων ότι:

«Δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να γίνει δεκτό αίτημα περί αναδρομικής μεταβολής φορολογικής κατοικίας, ήτοι αίτημα για έτος προγενέστερο του προηγούμενου της υποβολής αυτού έτους, ακόμη και αν από τα προσκομισθέντα ενώπιον της φορολογικής αρχής δικαιολογητικά και στοιχεία αποδεικνύεται η, κατά τον χρόνο αυτό, συνδρομή των θεμελιούντων τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας πραγματικών περιστατικών.

Ο χρονικός αυτός περιορισμός, ο οποίος εναρμονίζεται με τις περί φορολογικής κατοικίας διατάξεις του Κ.Φ.Ε., αποτελεί άμεση συνέπεια της ανάγκης για σταθερότητα της καταστάσεως των φορολογουμένων, η οποία, ενόψει και των συνεπειών που έχει επ’ αυτής η αλλαγή της φορολογικής τους κατοικίας δεν μπορεί να ανατρέπεται εκ των υστέρων, με την υποβολή αιτημάτων σε χρόνο μεταγενέστερο της εκκαθάρισης της υποβληθείσης στην ημεδαπή, για συγκεκριμένο έτος, φορολογικής δηλώσεως».

Η συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ, παρόλο που προσωπικά μας προβληματίζει, ενδέχεται στο μέλλον να ανατρέψει τα δεδομένα σχετικά με τη διαδικασία αλλαγής φορολογικής κατοικίας στις περιπτώσεις που ο φορολογούμενος έχει φύγει στο εξωτερικό ήδη σε προηγούμενα έτη. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σήμερα παραμένει σε ισχύ η ΠΟΛ 1201/2017 η οποία μνημονεύει την ΠΟΛ 1177/2014.

Ευνοϊκές διατάξεις εναλλακτικής φορολόγησης και κίνητρα επαναπατρισμού

Η Ελλάδα έχει ψηφίσει νόμους εισάγοντας νέα άρθρα στο φορολογικό νόμο 4172/2013 και συγκεκριμένα :

Άρθρο 5Α Εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα

Άρθρο 5Β Εναλλακτική φορολόγηση εισοδήματος φυσικών προσώπων, δικαιούχων εισοδήματος από συντάξεις που προκύπτουν στην αλλοδαπή, τα οποία μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα

Άρθρο 5Γ΄ Ειδικός τρόπος φορολόγησης εισοδήματος από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα που προκύπτει στην ημεδαπή, φυσικών προσώπων που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα

Με τα παραπάνω άρθρα στόχος είναι η προσέλκυση ειδικών κατηγοριών φορολογουμένων στην Ελλάδα, προκειμένου να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και ο επαναπατρισμός Ελλήνων φορολογικών κατοίκων εξωτερικού. Έχουν ήδη εκδοθεί και σχετικές αποφάσεις ενώ σύντομα αναμένονται και κάποιες που ακόμα εκκρεμούν.

Διαβάστε σχετικά εδώ:

Φορολογική κατοικία

Τα τελευταία χρόνια μεγάλος αριθμός Ελλήνων πήρε την απόφαση να μεταναστεύσει σε ένα άλλο κράτος όπου ζει και εργάζεται μόνιμα εκεί.

Που είναι η φορολογική του κατοικία;

Τι ενέργειες πρέπει να κάνει;

Που και πώς θα φορολογηθεί;

Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας εισοδήματος – ΣΑΔΦΕ

Οι Συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας είναι αυτές που ρυθμίζουν θέματα φορολογικής κατοικίας καθώς και το σε ποιο κράτος θα πρέπει να φορολογείται κάθε πηγή εισοδήματος έτσι ώστε να αποφεύγεται η διπλή φορολόγηση.

Οι περισσότερες συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας ακολουθούν το πρότυπο του ΟΟΣΑ παρόλα αυτά θα πρέπει κάποιος να μελετά πολύ προσεκτικά το σύνολο του σώματος της Σύμβασης πριν φτάσει σε κάποιο συμπέρασμα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι ΣΑΔΦΕ έχουν τρεις περιπτώσεις φορολόγησης εισοδήματος, για κάθε πηγή εισοδήματος ξεχωριστά:

1. Φορολόγηση μόνο στο κράτος φορολογικής κατοικίας.

2. Φορολόγηση μόνο στο κράτος προέλευσης του εισοδήματος.

3. Φορολόγηση και στα δύο κράτη με πίστωση του φόρου αλλοδαπής.

Φορολογική κατοικία

Σύμφωνα με το άρθρο 4. του Ν 4172/2013 ορίζεται ότι:

1. Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον:

α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων, ήτοι τους προσωπικούς και οικονομικούς δεσμούς του ή

β) είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.

2. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 1 ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, αθροιστικά, στη διάρκεια οποιασδήποτε δωδεκάμηνης περιόδου, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες εξήντα πέντε (365) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό.

2.α. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται οι διαδικασίες μεταβολής της φορολογικής κατοικίας των φυσικών προσώπων συμπεριλαμβανομένης της αρμόδιας υπηρεσίας για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα ή λεπτομέρειες για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.

3. Ένα νομικό πρόσωπο ή μία νομική οντότητα είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για οποιοδήποτε φορολογικό έτος, εφόσον:

α) συστάθηκε ή ιδρύθηκε, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο,

β) έχει την καταστατική έδρα του στην Ελλάδα ή

γ) ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια του φορολογικού έτους.

4. Ο «τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης» είναι στην Ελλάδα με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα εξής:

α) τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης,

β) τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων,

γ) τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων,

δ) τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων,

ε) τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης,

στ) την κατοικία των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης.

Σε συνδυασμό με τη συνδρομή των παραπάνω περιστατικών και συνθηκών είναι δυνατόν να συνεκτιμάται και η κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων.

Μεταβολή φορολογικής κατοικίας, διαδικασία – δικαιολογητικά

 Τον Δεκέμβριο του 2017 δημοσιεύθηκε νέα εγκύκλιος ΠΟΛ.1201/2017 σχετικά με τη διαδικασία μεταβολής φορολογικής κατοικίας. Αν και δεν άλλαξαν πολλά σε σχέση με όσα όριζε η προηγούμενη εγκύκλιος για τα δικαιολογητικά που χρειάζονται και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν, αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι για πρώτη φορά επιτρέπεται ξεχωριστή φορολογική κατοικία μεταξύ συζύγων. Το υπουργείο έδωσε λύση λοιπόν σε ένα σημαντικό πρόβλημα που αντιμετώπιζαν πολλοί κάτοικοι εξωτερικού και έτσι πλέον μπορεί κάποιος παντρεμένος να μεταβάλλει τη φορολογική του κατοικία ενώ η οικογένειά του παραμένει στην Ελλάδα. Αναλυτικά ολόκληρη η εγκύκλιος που περιγράφει όλη τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά: https://www.kerdoforos.gr/αλλαγη-φορολογικης-κατοικιας-2018/

Αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι το να μελετήσει κάποιος τη διαδικασία, τα δικαιολογητικά και τα βήματα είναι σχετικά απλό. Αυτό που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι η εξέταση του κατά πόσο κάποιος πληροί τις προϋποθέσεις να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία καθώς και η κατάλληλη τεκμηρίωση και προετοιμασία του φακέλου για το αίτημα αλλαγής φορολογικής κατοικίας με τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Αυτό που κάνει πολύ ιδιαίτερη τη διαδικασία είναι ότι τα παραπάνω πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση πολύ σχολαστικά προκείμενου να αποφεύγονται δυσάρεστες εκπλήξεις και φορολογικές επιβαρύνσεις.

Πιθανοί λόγοι απόρριψης αιτήματος μεταβολής φορολογικής κατοικίας σε επίπεδο τοπικής Δ.Ο.Υ.

Οι πιο πιθανοί και πιο συνηθισμένοι λόγοι απόρριψης του αιτήματος μεταβολής φορολογικής κατοικίας σε επίπεδο τοπικής Δ.Ο.Υ. είναι οι εξής:

1. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ατομική επιχείρηση στην Ελλάδα ή εργάζεται ως μισθωτός υπάλληλος στην Ελλάδα.

2. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος ασκεί τη διοίκηση διαχείριση σε νομικό πρόσωπο που έχει την φορολογική κατοικία στην Ελλάδα πχ διευθύνων σύμβουλος σε ΑΕ, διαχειριστής σε ΙΚΕ- ΕΠΕ.

   Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι εταίρος σε προσωπική εταιρεία ΟΕ – ΕΕ.

3. Σε περίπτωση που κάποιος έχει την ιδιότητα του φοιτητή.

4. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.

5. Αδυναμία προσκόμισης των απαραίτητων δικαιολογητικών που αποδεικνύουν ότι ο φορολογούμενος πληροί τις προϋποθέσεις να κριθεί φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

6. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν καλύπτει το κριτήριο των 183 ημερών.

Θα πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι η φορολογική κατοικία κρίνεται κάθε φορά κατά περίπτωση και είναι πιθανό για κάποιες από τις παραπάνω περιπτώσεις γίνει δεκτό το αίτημα, αφού συνεκτιμηθούν όλα τα δεδομένα

 

Πλεονεκτήματα αλλαγής φορολογικής κατοικίας

Για ποιους λόγους λοιπόν, πρέπει ένας φορολογούμενος να κάνει την αλλαγή φορολογικής κατοικίας και ποια είναι τα πλεονεκτήματα όταν μεταφέρει το ΑΦΜ του σε Δ.Ο.Υ. αρμόδια κατοίκων εξωτερικού;

1. Φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, φορολογείται στην Ελλάδα μόνο για το πραγματικό εισόδημα που αποκτά στην Ελλάδα. Μάλιστα, αν δεν αποκτά πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, τότε δεν έχει καν υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα. Να σημειώσουμε βέβαια ότι η δική μας σύσταση είναι ένας φορολογικός κάτοικος εξωτερικού να κάνει έστω μηδενική δήλωση ακόμα κι αν δεν υφίσταται τέτοια υποχρέωση.

Αντίθετα, ο φορολογούμενος που παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημα του.

2. Ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού μπορεί να κάνει εμβάσματα μέσω τραπέζης στην Ελλάδα χωρίς να ελέγχεται για αυτές τις κινήσεις (από τις φορολογικές αρχές) και χωρίς να χρειάζεται να δικαιολογήσει τα κεφάλαια αυτά. Μάλιστα εφόσον γίνει με σωστό τρόπο μπορεί αυτά τα κεφάλαια να τα χρησιμοποιήσει προς όφελος του, καλύπτοντας αγορές ή και τεκμήρια στη χρήση αυτή ή στο μέλλον.

3. Όταν κάποιος κάνει τη διαδικασία θα προλάβει ενέργειες της Ελλάδας όπως πχ να ζητήσει τη διοικητική συνδρομή αλλοδαπής χώρας, να λάβει πληροφορίες για τυχόν εισοδήματα και να τα φορολογήσει στην Ελλάδα φέρνοντας τον φορολογούμενο σε πολύ δύσκολη θέση. Το 2020 ήταν μια χρονιά όπου κάτι τέτοιο συνέβη σε αρκετούς φορολογούμενους.

4. Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού δεν έχουν τεκμήρια διαβίωσης (πχ ο κατοικία στην Ελλάδα, εξοχική κατοικία, αυτοκίνητο, σκάφος που έχει στην Ελλάδα). Σύμφωνα με τον Ν.4172 δεν εφαρμόζονται οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης: «Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες, του άρθρου 31, φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή. Προκειμένου για δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, του άρθρου 32, φυσικού προσώπου που έχει τη φορολογική κατοικία του στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτά εισόδημα στην Ελλάδα.»

5. Ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού μπορεί οποτεδήποτε να εφαρμόσει τις ΣΑΔΦΕ προκειμένου να αποφύγει τη διπλή φορολόγηση.

6. Ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού δεν έχει κανένα πρόβλημα ακόμα κι αν έχει εισόδημα και από τρίτη χώρα αφού η Ελλάδα δεν θα έχει καμία αξίωση να φορολογήσει ένα τέτοιο εισόδημα μιας και θα είναι ενήμερη για την αλλαγή φορολογικής κατοικίας.

7. Ευνοϊκές διατάξεις με κίνητρα επαναπατρισμού. Η Ελλάδα έχει ψηφίσει νόμους που δίνουν κίνητρα σε ορισμένες κατηγορίες φορολογούμενων είτε να επιστρέψουν είτε να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικίας στην Ελλάδα. Πάγια προϋπόθεση μεταξύ άλλων είναι, να αποδεικνύει ότι δεν ήταν φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για ορισμένα έτη (ανάλογα με την εκάστοτε κατηγορία). Συνεπώς είναι προφανές ότι αν κάποιος δεν έχει κάνει τη διαδικασία δεν θα μπορεί να υπαχθεί σε αυτές τις ευνοϊκές διατάξεις.

8. Ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού που αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα, μπορεί να κάνει μεταφορά κεφαλαίων εντός διετίας, χωρίς να χρειάζεται να δικαιολογήσει τα κεφάλαια αυτά και φυσικά χωρίς να υπόκεινται σε φορολογία. Προϋπόθεση αποτελεί η παραμονή στο εξωτερικό για τουλάχιστον τρία έτη και φυσικά να έχει κάνει τη διαδικασία μεταβολής φορολογικής κατοικίας ώστε να θεωρείται και από τις ελληνικές φορολογικές αρχές ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού. Ακόμα, έχει ορισμένες απαλλαγές τελωνειακού χαρακτήρα, πιο συγκεκριμένα, τα πρόσωπα αυτά παραλαμβάνουν ατελώς τα είδη της οικοσκευής τους και μεταφορικά μέσα, δηλαδή ένα ΙΧ.

9. Ο φορολογικός κάτοικος εξωτερικού που αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα, ακόμα κι αν δεν μεταφέρει τα κεφάλαια του στην Ελλάδα και παραμείνουν στο Εξωτερικό, θα είναι σε θέση να μπορεί να τα δικαιολογήσει οποτεδήποτε στο μέλλον. Αντιθέτως κάποιος που δεν έχει κάνει τη διαδικασία δεν θα είναι σε θέση να τα δικαιολογήσει. Μην ξεχνάτε τις διακρατικές συμφωνίες για υποχρεωτική, αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών.

10. Τέλος, να σημειώσουμε ότι σήμερα υπάρχει το υφιστάμενο φορολογικό – νομικό πλαίσιο το οποίο επιτρέπει σε κάποιον να κάνει τη διαδικασία τώρα, έστω και αν έχει φύγει στο εξωτερικό ήδη σε προηγούμενα έτη. Αν και πιστεύουμε ότι κάτι τέτοιο δύσκολα μπορεί να αλλάξει, εντούτοις κανείς δεν είναι σε θέση να το προβλέψει με σιγουριά ειδικά μετά την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, που παρόλο που η φορολογική διοίκηση δεν δείχνει να την υιοθετεί, δημιουργεί όντως προβληματισμό για το μέλλον.

Μειονεκτήματα (;)

Θα πρέπει να προβεί στη διαδικασία μεταβολής φορολογικής κατοικίας και σίγουρα θα έχει κάποια έξοδα, θα αντιμετωπίσει γραφειοκρατία και μια ταλαιπωρία για την συλλογή και την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών. Σε μερικές περιπτώσεις ίσως έρθει αντιμέτωπος με κάποια πρόστιμα εκπροθέσμου ή ακόμα και φορολογική επιβάρυνση όμως θεωρούμε ότι αυτοί οι λόγοι δεν είναι ικανοί για να αποτρέψουν κάποιον από το κάνει τη διαδικασία μεταβολής φορολογικής κατοικίας.

Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού δεν δικαιούνται μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και

α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα ή

β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημα τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.

Μπορείτε να διαβάσετε και συχνές ερωτήσεις απαντήσεις σχετικά με φορολογία κατοίκων εξωτερικού εδώ: https://www.kerdoforos.gr/κατοικος-εξωτερικου-ερωτησεις/